Công tác kiểm dịch động vật, kiểm soát giết mổ gia súc, gia cầm (GSGC) là một khâu quan trọng nhằm bảo đảm các loại GSGC và sản phẩm liên quan an toàn dịch bệnh trước khi xuất bán ra thị trường, an toàn thực phẩm trước khi đến tay người tiêu dùng. Tuy nhiên, với số lượng GSGC và sản phẩm liên quan được kiểm dịch, kiểm soát quá ít ỏi so với tổng sản lượng tiêu thụ hàng ngày, công tác này hiện nay vẫn đang như “muối bỏ bể”.
Kiểm tra hoạt động kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm GSGC tại thành phố Hưng Yên
Mỗi năm, trên địa bàn tỉnh sản xuất trên 130 nghìn tấn thịt GSGC, hàng chục triệu quả trứng gia cầm và nhiều loại phụ phẩm liên quan khác. Thế nhưng theo tổng hợp của ngành Thú y, mỗi năm toàn tỉnh chỉ kiểm dịch vận chuyển được trên 1 nghìn con trâu, bò; trên 150 nghìn con lợn; vài trăm nghìn con gia cầm; vài trăm tấn thịt GSGC và một số phụ phẩm khác. Ngoài ra, cũng chỉ kiểm soát giết mổ được hơn chục nghìn con lợn và vài chục nghìn con gia cầm. Số lượng lớn còn lại vẫn “nằm ngoài” kiểm soát của cơ quan chuyên môn. Mặc dù không thể đánh đồng tất cả các sản phẩm chưa được kiểm dịch, kiểm soát ấy đều mất an toàn dịch bệnh, mất an toàn vệ sinh thực phẩm, thế nhưng cũng không loại trừ khả năng nguy cơ ấy thường trực trên bất cứ lô sản phẩm nào.
Ông Vũ Văn Hiện, người chăn nuôi gia cầm ở thị trấn Trần Cao (Phù Cừ) cho biết: “Gia đình tôi chuyên nuôi gia cầm đẻ trứng, mỗi lần xuất bán trứng ra ngoài tỉnh, tôi đều liên hệ với cơ quan thú y để được kiểm dịch và cấp giấy chứng nhận an toàn về dịch bệnh. Đây cũng là điều kiện để sản phẩm của chúng tôi được tiêu thụ ra thị trường tỉnh ngoài, cũng như cam kết an toàn cho sản phẩm đến với đối tác của chúng tôi là những hộ ấp nở con giống, tiêu thụ trứng. Muốn vậy, đàn gia cầm sinh sản mà chúng tôi nuôi phải được tiêm vắc xin phòng các bệnh được khuyến cáo từ trước lứa sinh sản, tổng đàn khỏe mạnh”.
Nhưng khi hộ chăn nuôi không có nhu cầu xuất bán sản phẩm ra tỉnh ngoài, chỉ bán lẻ cho các thương lái, thì dù là trứng gia cầm, GSGC sống hoặc bất kỳ sản phẩm GSGC nào đều sẽ “bỏ qua” khâu kiểm dịch.Thậm chí không hiếm trường hợp sẵn sàng vận chuyển GSGC và sản phẩm liên quan vào những khoảng thời gian vắng người như giữa trưa, nửa đêm về sáng… để “trốn” kiểm dịch. Nguyên nhân có thể GSGC của họ không an toàn, hoặc có thể không muốn mất thời gian, chi phí cho công tác kiểm dịch.
Số lượng GSGC và sản phẩm liên quan được kiểm dịch vận chuyển thời gian qua hoàn toàn do các hộ chăn nuôi, sản xuất, kinh doanh GSGC có nhu cầu, tìm đến cơ quan thú y; công tác kiểm soát giết mổ GSGC cũng tương tự. Trong khi đó, xã, phường, thị trấn nào cũng có vài cơ sở giết mổ GSGC, nhiều thôn, làng có nghề giết mổ GSGC với hàng chục lò mổ quy mô lớn, nhỏ. Nhưng số cơ sở giết mổ hiện nay thường xuyên đăng ký kiểm soát giết mổ với cơ quan thú y của tỉnh chỉ vỏn vẹn con số 20 cơ sở. Thực tế tại các cơ sở giết mổ này phần lớn gia súc, gia cầm sau giết mổ được vận chuyển đi tỉnh ngoài tiêu thụ. Cơ sở ít thì 2 – 3 con lợn/ngày, nhiều thì 20 con lợn/ngày. Như vậy, mỗi ngày toàn tỉnh chỉ có khoảng vài chục, đến gần 100 con lợn được kiểm soát giết mổ, thêm một vài trăm con gà, con vịt nữa, mà phần lớn số này xuất đi tỉnh, thành phố khác. Vậy thịt GSGC bày bán tại các chợ trên địa bàn tỉnh mà hàng ngày người dân trong tỉnh vẫn tiêu thụ rất mạnh liệu có an toàn? Đây cũng chính là nguyên nhân khiến nhiều sản phẩm mất an toàn cơ sở hội trà trộn vào thị trường tiêu thụ, vẫn có những con GSGC ốm, chết bị lén lút tiêu thụ để tư thương kiếm lời, vẫn có những lô hàng GSGC, sản phẩm liên quan “chui lủi” vào đêm tối, rồi lại nghiễm nhiên bày bán vào sáng hôm sau ở một buổi chợ nào đó. Năm 2016, Chi cục Thú y tỉnh đã phối hợp với ngành chức năng của tỉnh phát hiện, xử phạt 4 xe vận chuyển lợn không có giấy chứng nhận kiểm dịch động vật với số tiền 12 triệu đồng.
Bà Vũ Thu Trang, Trưởng phòng Kiểm dịch – Kiểm soát giết mổ, Chi cục Thú y tỉnh cho biết: “Ngành chuyên môn chỉ có thể kiểm dịch vận chuyển – kiểm soát giết mổ GSGC thông qua đề nghị của hộ sản xuất, kinh doanh. Muốn quản lý, phát hiện, xử lý vi phạm chỉ có thể kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm trong lĩnh vực vận chuyển, giết mổ GSGC khi có sự phối hợp của các ngành chức năng như: Công an, Quản lý thị trường…
Thời gian tới, ngành Thú y có kế hoạch đẩy mạnh tuyên truyền vận động hộ sản xuất, kinh doanh trong toàn tỉnh chấp hành tốt quy trình vận chuyển, tiêu thụ, giết mổ GSGC; ký cam kết không tiêu thụ, giết mổ GSGC ốm, chết, không rõ nguồn gốc. Đồng thời tăng cường phối hợp giữa các ngành chuyên môn – ngành chức năng với chính quyền địa phương, kịp thời phát hiện, xử lý những vi phạm trong vận chuyển – giết mổ GSGC. Bên cạnh đó còn cần ý thức của hộ sản xuất, kinh doanh, thái độ kiên quyết nói “không” của người tiêu dùng đối với sản phẩm chưa được kiểm dịch, kiểm soát giết mổ, có nguy cơ mất an toàn.
ĐTK tổng hợp theo vfpress
Đăng nhận xét