Quản lý chặt kinh doanh thuốc thú y

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại thuốc thú y song cũng không ít thuốc không rõ nguồn gốc. Điều này làm ảnh hưởng đến người chăn nuôi và tiêu dùng. quản lý chặt kinh doanh thuốc thú y là việc làm cần thiết. Đây cũng là ý kiến của ông Hoàng Triều (ảnh), Chủ tịch Hiệp hội Sản xuất và Kinh doanh thuốc thú y khi trao đổi với tạp chí Người Chăn nuôi.

Nhận định của ông về thị trường thuốc thú y?
ông hoàng triều chủ tịch hiệp hội sản xuất và kinh doanh thuốc thú y - chăn nuôi
ông Hoàng Triều- Chủ tịch Hiệp hội Sản xuất và Kinh doanh thuốc thú y
Thị trường thuốc thú y hiện nay có khoảng hơn 2.000 loại thuốc, chưa kể các loại thuốc nhập ngoại. Các loại thuốc này chủ yếu chữa đường phổi, đường ruột, thuốc bồi bổ và vaccine cho vật nuôi…
Từ năm 2014, tất cả các cơ sở sản xuất thuốc phải tuân thủ theo tiêu chuẩn GMP (GMP là hệ thống các nguyên tắc, yêu cầu thực hành sản xuất thuốc tốt nhằm đảm bảo các hãng thuốc, các nhà sản xuất luôn làm ra sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng, an toàn cho người tiêu dùng). Trước đây, có 87 doanh nghiệp sản xuất thuốc thú y, nhưng 37 doanh nghiệp không sản xuất nữa do không đủ điều kiện. Hiện chỉ còn 50 công ty đạt tiêu chuẩn sản xuất thuốc theo GMP. Giá thuốc thú y cũng đã tăng lên, vì theo tiêu chuẩn này, mỗi công ty phải đầu tư tới 20 - 30 tỷ đồng để bảo đảm đáp ứng đủ các yêu cầu của GMP.
Hiện nay, các doanh nghiệp sản xuất thuốc thú y đã đạt tiêu chuẩn GMP, nhưng các đại lý bán thuốc lại không đạt tiêu chuẩn này. Thuốc được sản xuất ra từ các nhà máy rất tốt nhưng điều kiện bảo quản tại các đại lý bán lẻ không tốt, nên thuốc không còn đạt chuẩn GMP nữa. Do vậy, việc thực hiện GMP trong thuốc thú y mới chỉ là nửa chừng, khiến chất lượng thuốc giảm.
Thuốc hỏng, nếu là thuốc chữa bệnh thì gia súc, gia cầm sẽ không khỏi bệnh, còn vaccine hỏng thì sẽ là con dao hai lưỡi. Lý do là khi tiêm vaccine cho vật nuôi rồi, chúng ta yên tâm vật nuôi đã được miễn dịch. Tuy nhiên, vì được tiêm vaccine hỏng nên con vật đó chưa miễn dịch được và vẫn mắc bệnh. Thực tế cho thấy, vaccine cúm A/H5N1 nhập từ nước ngoài, chất lượng rất tốt, nhưng khi tiêm xong, gia cầm vẫn bị mắc bệnh, nguyên nhân là do chúng ta bảo quản không tốt.
Ngoài ra, trình độ của bác sĩ thú y còn hạn chế, nông dân thì hầu như không phân biệt được các loại thuốc khiến cho việc sử dụng thuốc thú y không đạt hiệu quả như mong muốn. Đối tượng gánh chịu hậu quả là người chăn nuôi.

Nguyên nhân nào dẫn đến lạm dụng thuốc thú y, trong đó có kháng sinh trong chăn nuôi, thưa ông?
Sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi là mối hiểm họa đối với sức khỏe cộng đồng và vấn đề thương mại… Việc người chăn nuôi ngày càng lạm dụng thuốc kháng sinh, thiếu kiểm soát xuất phát từ một số nguyên nhân: kháng sinh được sử dụng trong chăn nuôi qua thức ăn, nước uống để phòng, điều trị bệnh, kích thích tăng trọng cho gia súc, gia cầm… Việc sử dụng các loại thuốc kháng sinh trong điều trị bệnh ở động vật như chọn thuốc, liều lượng, thời gian điều trị… đều chủ yếu dựa trên kinh nghiệm của người chăn nuôi và những thông tin trên bao bì sản phẩm, dẫn đến sự thiếu kiểm soát; Điều kiện vệ sinh môi trường phức tạp, ô nhiễm, người chăn nuôi sử dụng kháng sinh để hạn chế sự phát triển của mầm bệnh; gia súc, gia cầm trước khi giết thịt được tiêm hoặc cho uống kháng sinh với mục đích kéo dài thời gian bảo quản, tránh hư hỏng. Hơn nữa kháng sinh còn được cho thêm vào thức ăn gia súc, gia cầm để bảo quản thức ăn được lâu hơn, tiêu diệt vi sinh vật, tránh hư hỏng.

Để kiểm soát chất lượng thuốc thú y tới tay người chăn nuôi, theo ông, ngành nông nghiệp cần có giải pháp gì?
Theo tôi, việc quan trọng nhất phải quản lý thật chặt về kinh doanh thuốc thú y. Theo đó, điều kiện bảo quản, chất lượng thuốc tại các đại lý, cửa hàng kinh doanh thuốc thú y cần tuân thủ theo quy định. Hiện nay, đa số các đại lý bán thuốc không bảo đảm yêu cầu về bảo quản thuốc. Phòng bảo quản thuốc phải có điều hòa nhiệt độ, để giữ nhiệt độ phòng ở mức 200C, tối đa là 250C. Tóm lại, hầu hết các loại thuốc để càng mát càng tốt, riêng vaccine phải được bảo quản trong tủ lạnh, có loại phải để trong ngăn đá.
Hiện nay, hầu hết các cửa hàng đều không niêm yết công khai bảng giá thuốc. Việc này là vi phạm quy định về thương mại. Cục Thú y cần tham mưu cho Bộ NN&PTNT lập lại trật tự của hệ thống bán thuốc thú y từ Trung ương xuống địa phương. Theo tôi, cần áp dụng quy chuẩn GMP cho các cửa hàng bán lẻ thuốc thú y. Như vậy mới bảo đảm thuốc đủ chất lượng tới tay người dân.

Ông có khuyến cáo gì đối với người chăn nuôi trong việc sử dụng thuốc thú y?
Hiện người chăn nuôi chưa có hướng dẫn cụ thể và hiểu biết nhiều về sử dụng thuốc thú y trong phòng và trị bệnh trên vật nuôi. Có khi họ chỉ nghe theo đại lý bán thuốc về áp dụng. Điều này gây nguy hại đến hoạt động chăn nuôi và ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng sau này.
 Theo tôi, người chăn nuôi cần thực hiện phương châm “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Hiện nay, các địa phương đều có quy trình bảo đảm an toàn dịch bệnh, và người dân cần phải tuân thủ theo đúng quy trình này. Ví dụ, lợn phải được tiêm vaccine dịch tả đầu tiên, với vịt là vaccine dịch tả và cúm...
Người dân đã tương đối hiểu về cách phòng chống dịch, nhưng tôi vẫn khuyến cáo, việc tiêm vaccine phải được tiến hành cẩn thận và vaccine phải được bảo quản tốt.
Theo quan điểm của chúng tôi, GMP được áp dụng cho doanh nghiệp sản xuất thuốc thì chủ các cơ sở kinh doanh thuốc cũng phải có trình độ trung cấp trở lên. Các cơ sở bán lẻ thuốc cũng phải đạt tiêu chuẩn GMP; trong đó có điều kiện phải có điều hòa nhiệt độ để bảo quản thuốc được tốt.
Trong năm tới, Hiệp hội Sản xuất và Kinh doanh thuốc thú y sẽ xuất bản tạp chí chuyên ngành giúp người chăn nuôi có thêm hiểu biết và kiến thức trong lĩnh vực chăn nuôi cũng như thuốc thú y.

Nhận định của ông về thị trường thuốc thú y?
Thị trường thuốc thú y hiện nay có khoảng hơn 2.000 loại thuốc, chưa kể các loại thuốc nhập ngoại. Các loại thuốc này chủ yếu chữa đường phổi, đường ruột, thuốc bồi bổ và vaccine cho vật nuôi…
Từ năm 2014, tất cả các cơ sở sản xuất thuốc phải tuân thủ theo tiêu chuẩn GMP (GMP là hệ thống các nguyên tắc, yêu cầu thực hành sản xuất thuốc tốt nhằm đảm bảo các hãng thuốc, các nhà sản xuất luôn làm ra sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng, an toàn cho người tiêu dùng). Trước đây, có 87 doanh nghiệp sản xuất thuốc thú y, nhưng 37 doanh nghiệp không sản xuất nữa do không đủ điều kiện. Hiện chỉ còn 50 công ty đạt tiêu chuẩn sản xuất thuốc theo GMP. Giá thuốc thú y cũng đã tăng lên, vì theo tiêu chuẩn này, mỗi công ty phải đầu tư tới 20 - 30 tỷ đồng để bảo đảm đáp ứng đủ các yêu cầu của GMP.
Hiện nay, các doanh nghiệp sản xuất thuốc thú y đã đạt tiêu chuẩn GMP, nhưng các đại lý bán thuốc lại không đạt tiêu chuẩn này. Thuốc được sản xuất ra từ các nhà máy rất tốt nhưng điều kiện bảo quản tại các đại lý bán lẻ không tốt, nên thuốc không còn đạt chuẩn GMP nữa. Do vậy, việc thực hiện GMP trong thuốc thú y mới chỉ là nửa chừng, khiến chất lượng thuốc giảm.
Thuốc hỏng, nếu là thuốc chữa bệnh thì gia súc, gia cầm sẽ không khỏi bệnh, còn vaccine hỏng thì sẽ là con dao hai lưỡi. Lý do là khi tiêm vaccine cho vật nuôi rồi, chúng ta yên tâm vật nuôi đã được miễn dịch. Tuy nhiên, vì được tiêm vaccine hỏng nên con vật đó chưa miễn dịch được và vẫn mắc bệnh. Thực tế cho thấy, vaccine cúm A/H5N1 nhập từ nước ngoài, chất lượng rất tốt, nhưng khi tiêm xong, gia cầm vẫn bị mắc bệnh, nguyên nhân là do chúng ta bảo quản không tốt.
Ngoài ra, trình độ của bác sĩ thú y còn hạn chế, nông dân thì hầu như không phân biệt được các loại thuốc khiến cho việc sử dụng thuốc thú y không đạt hiệu quả như mong muốn. Đối tượng gánh chịu hậu quả là người chăn nuôi.

Nguyên nhân nào dẫn đến lạm dụng thuốc thú y, trong đó có kháng sinh trong chăn nuôi, thưa ông?
Sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi là mối hiểm họa đối với sức khỏe cộng đồng và vấn đề thương mại… Việc người chăn nuôi ngày càng lạm dụng thuốc kháng sinh, thiếu kiểm soát xuất phát từ một số nguyên nhân: kháng sinh được sử dụng trong chăn nuôi qua thức ăn, nước uống để phòng, điều trị bệnh, kích thích tăng trọng cho gia súc, gia cầm… Việc sử dụng các loại thuốc kháng sinh trong điều trị bệnh ở động vật như chọn thuốc, liều lượng, thời gian điều trị… đều chủ yếu dựa trên kinh nghiệm của người chăn nuôi và những thông tin trên bao bì sản phẩm, dẫn đến sự thiếu kiểm soát; Điều kiện vệ sinh môi trường phức tạp, ô nhiễm, người chăn nuôi sử dụng kháng sinh để hạn chế sự phát triển của mầm bệnh; gia súc, gia cầm trước khi giết thịt được tiêm hoặc cho uống kháng sinh với mục đích kéo dài thời gian bảo quản, tránh hư hỏng. Hơn nữa kháng sinh còn được cho thêm vào thức ăn gia súc, gia cầm để bảo quản thức ăn được lâu hơn, tiêu diệt vi sinh vật, tránh hư hỏng.
quản lý kinh doanh thuốc thú y - chăn nuôi
Sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi cần theo hướng dẫn của cán bộ thú y - Ảnh: Phan Thanh  Cường

Để kiểm soát chất lượng thuốc thú y tới tay người chăn nuôi, theo ông, ngành nông nghiệp cần có giải pháp gì?
Theo tôi, việc quan trọng nhất phải quản lý thật chặt về kinh doanh thuốc thú y. Theo đó, điều kiện bảo quản, chất lượng thuốc tại các đại lý, cửa hàng kinh doanh thuốc thú y cần tuân thủ theo quy định. Hiện nay, đa số các đại lý bán thuốc không bảo đảm yêu cầu về bảo quản thuốc. Phòng bảo quản thuốc phải có điều hòa nhiệt độ, để giữ nhiệt độ phòng ở mức 200C, tối đa là 250C. Tóm lại, hầu hết các loại thuốc để càng mát càng tốt, riêng vaccine phải được bảo quản trong tủ lạnh, có loại phải để trong ngăn đá.
Hiện nay, hầu hết các cửa hàng đều không niêm yết công khai bảng giá thuốc. Việc này là vi phạm quy định về thương mại. Cục Thú y cần tham mưu cho Bộ NN&PTNT lập lại trật tự của hệ thống bán thuốc thú y từ Trung ương xuống địa phương. Theo tôi, cần áp dụng quy chuẩn GMP cho các cửa hàng bán lẻ thuốc thú y. Như vậy mới bảo đảm thuốc đủ chất lượng tới tay người dân.

Ông có khuyến cáo gì đối với người chăn nuôi trong việc sử dụng thuốc thú y?
Hiện người chăn nuôi chưa có hướng dẫn cụ thể và hiểu biết nhiều về sử dụng thuốc thú y trong phòng và trị bệnh trên vật nuôi. Có khi họ chỉ nghe theo đại lý bán thuốc về áp dụng. Điều này gây nguy hại đến hoạt động chăn nuôi và ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng sau này.
 Theo tôi, người chăn nuôi cần thực hiện phương châm “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Hiện nay, các địa phương đều có quy trình bảo đảm an toàn dịch bệnh, và người dân cần phải tuân thủ theo đúng quy trình này. Ví dụ, lợn phải được tiêm vaccine dịch tả đầu tiên, với vịt là vaccine dịch tả và cúm...
Người dân đã tương đối hiểu về cách phòng chống dịch, nhưng tôi vẫn khuyến cáo, việc tiêm vaccine phải được tiến hành cẩn thận và vaccine phải được bảo quản tốt.
Theo quan điểm của chúng tôi, GMP được áp dụng cho doanh nghiệp sản xuất thuốc thì chủ các cơ sở kinh doanh thuốc cũng phải có trình độ trung cấp trở lên. Các cơ sở bán lẻ thuốc cũng phải đạt tiêu chuẩn GMP; trong đó có điều kiện phải có điều hòa nhiệt độ để bảo quản thuốc được tốt.
Trong năm tới, Hiệp hội Sản xuất và Kinh doanh thuốc thú y sẽ xuất bản tạp chí chuyên ngành giúp người chăn nuôi có thêm hiểu biết và kiến thức trong lĩnh vực chăn nuôi cũng như thuốc thú y.

 
ĐTK tổng hợp

Đăng nhận xét